Bước sang tuổi trung niên, cơ thể chúng ta dần xuất hiện dấu hiệu của sự lão hóa, không còn giữ được dẻo dai và săn chắc như xưa. Lúc này, các bài tập gym cho người cao tuổi sẽ phát huy được hiệu quả đối với việc cải thiện sức khỏe và giữ gìn vóc dáng, giúp cơ thể chống lại sự lão hóa và khỏe mạnh hơn.

Qua bài viết dưới đây, Tri thức sức khỏe xin giới thiệu một số bài tập gym mang tính chất đơn giản, nhẹ nhàng để người cao tuổi rèn luyện sức khỏe, tăng cường độ dẻo dai của cơ bắp tại nhà trong thời gian rảnh rỗi.

Bài tập 1: Xoay cổ

Bài tập xoay cổ giúp giảm nguy cơ tai biến mạch máu não, thiếu máu não, rối loạn tiền đình cho người cao tuổi.

Hướng dẫn luyện tập:

Ngồi thẳng, xoay cổ một cách chậm rãi và nhẹ nhàng để cảm nhận được các cơ và xương cổ đang hoạt động, đồng thời giảm chấn thương cho người tập. Sau 5 vòng thì đổi chiều.

Bài tập 2: Quay cánh tay

Một số người cao tuổi thường gặp phải các vấn đề về cơ vai, xương khớp; do đó bạn nên dành thời gian tập luyện cùng động tác quay cánh tay mỗi ngày để cải thiện các vấn đề này.

Hướng dẫn cách luyện tập: Đứng thẳng, giữ hai cánh tay thẳng và bắt đầu xoay cánh tay theo chiều kim đồng hồ. Sau 7 vòng thì đổi chiều.

Bài tập 3: Xoay hông

Bài tập xoay hông giúp người cao tuổi giảm các triệu chứng đau lưng, đồng thời giúp vòng bụng trở nên săn chắc hơn.

Hướng dẫn cách xoay hông cho người cao tuổi:

Đứng thẳng, hai tay dang ngang và xoay hông 180 độ. Thực hiện 10 vòng thật chậm và cảm giác bụng và các khớp xương sống đang hoạt động. Bài tập giúp giảm các bệnh lý về lưng, đốt cháy trực tiếp vùng bụng.

Bài tập 4: Xoay gối

Nếu bạn đang bị thoái hóa khớp, thường xuyên đau nhức đầu gối khiến việc đi lại khó khăn, thì bài tập xoay gối dưới đây sẽ rất phù hợp với bạn:

Hai chân chụm vào nhau, đầu gối tạo thành 1 góc 45 độ và hai tay đặt lên đầu gối. Xoay hai gối từ trái sang phải tạo thành 1 góc 180 độ. Thực hiện 10 vòng và đổi chiều.

Bài tập 5: Động tác Squat (ngồi xổm)

Động tác Squat ngồi xổm khá đơn giản nên ngay cả những người cao tuổi cũng có thể tập luyện mà không khiến cơ thể bị mất sức quá nhiều hoặc chấn thương.

Bài tập gym cho người cao tuổi này sẽ làm tăng độ dẻo dai cho đôi chân và vùng mông. Bạn chỉ cần ngồi xuống – đứng lên liên tục trong khoảng thời gian nhất định, tùy vào tình trạng sức khỏe và khả năng của bản thân.

Bài tập 6: Nâng chân

Trong khi đang ngồi trên ghế, bạn hãy cố gắng nâng hai lên sau đó hạ xuống nhưng vẫn giữ chân thẳng. Nếu việc giữ chân thẳng quá khó, bạn có thể giữ chân ở tư thế cong nhẹ, như vậy bài tập mới thực sự phát huy hiệu quả. Vài lần cho mỗi ngày sẽ tăng độ dẻo dai của cơ và sức mạnh cho đôi chân.

Bài tập 7: Đứng trên một chân

Đột quỵ là căn bệnh thường gặp ở nhiều cao tuổi. Để ngăn chặn chứng đột quỵ ở người già, bạn có thể tập đứng trên một chân hằng ngày để làm tăng khả năng giữ thăng bằng khi đứng.

Hướng dẫn cách tập luyện:

Dùng hai tay vịn ghế và giữ thăng bằng trên chân trái (hoặc chân phải tùy bạn lựa chọn), sau vài phút thì đổi chân. Khi khả năng giữ thăng bằng tốt hơn, bạn có thể vịn ghế bằng một tay và sau đó tiến dần đến việc giữ thăng bằng không cần vịn ghế.

Tuy nhiên để đề phòng tai nạn đáng tiếc trong quá trình tập luyện, bạn nên lựa chọn mức độ khó phù hợp với khả năng hoặc cần có người thân ở bên cạnh giúp đỡ.

Bài tập 8: Duỗi

Người cao tuổi ngồi trên ghế, sau đó cúi đầu xuống nhưng vẫn giữ hai tay xuôi thẳng xuống đất. Cần lưu ý không nên để thân người quá căng hay gập người sâu vì như vậy sẽ rất nguy hiểm và có thể khiến người cao tuổi bị chấn thương.

Bài tập 9: Gánh đùi với ghế (Squats to chair)

Đây tiếp tục là 1 bài tập gym đơn giản cho người già mà bạn không nên bỏ lỡ. Cách thực hiện như sau:

– Chuẩn bị một chiếc ghế tựa. Đứng thẳng, 2 chân đưa rộng bằng vai, mắt nhìn về phía trước. 2 tay duỗi thẳng, đưa cao ngang ngực.

– Giữ nguyên tư thế tay, hít vào, co chân hạ phần hông xuống gần mặt phẳng ghế, mông không chạm ghế. Giữ trong 2 – 3s.

– Nâng người trở về trạng thái ban đầu, thở ra.

– Thực hiện động tác 20 lần rồi dừng lại.

Bài tập 10: Chống đẩy tường

Với dạng bài tập này, người cao tuổi sẽ được tăng cường sức mạnh ở cánh tay, ngực và cơ bắp vai. Tuy nhiên để đảm bảo an toàn, bạn cần kiểm tra sàn nhà trước khi luyện tập, không nên thực hành ở nơi sàn nhà trơn vì có thể khiến người tập té ngã.

Hướng dẫn cách chống đẩy tường cho người cao tuổi:

– Đứng đối mặt với tường và cách tường 1 bước chân.

– Tay duỗi thẳng, chống lên tường, vai và tay thẳng hàng, tay mở rộng hơn vai.

– Chân khép hờ, thẳng lưng, từ eo đến chân giữ càng thẳng càng tốt.

– Đưa người về phía trước, khuỷu tay và cánh tay tạo thành 1 góc 45 độ, giữ 1 – 2 giây rồi trở về vị trí ban đầu.

– Thực hiện động tác 20 lần.

Bài tập 11: Đung đưa chân (Leg swings)

Tương tự như bài tập đứng trên một chân, động tác đung đưa chân cũng giúp tăng cường khả năng thăng bằng và cải thiện sự dẻo dai của phần thân dưới, từ đó giúp người già đi vững và ngăn ngừa nguy cơ té ngã.

Cách thực hiện bài tập đung đưa chân cho người lớn tuổi:

– Đứng thẳng, 2 chân chụm vào nhau, 2 tay dang rộng ra 2 bên, ngang vai, lòng bàn tay úp xuống.

– Nâng chân phải lên, sang bên phải, giữ thăng bằng trên chân trái. Đu chân phải ra trước, chéo qua chân trái, sau đó đu ngược lại vị trí ban đầu.

– Thực hiện ít nhất 20 lần trước khi đổi bên, lặp lại 3 hiệp.

Bài tập 12: Bọ chết (Deadbugs)

Bạn có thể tưởng tượng này giống như một chú bọ bị lật ngửa đang chờ chết. Tác dụng của bài tập là tác động vào cơ bụng, mông và đùi, giúp các cơ vùng này săn chắc mà không gây áp lực lên lưng dưới.

Cách thực hiện bài tập thể dục cho người cao tuổi này như sau:

– Nằm ngửa, 2 gối gập, 2 chân nhấc lên khỏi mặt đất để cẳng chân song song với mặt đất và tạo với đùi một góc 90 độ.

– Vươn 2 tay lên khỏi vai, 2 tay song song nhau và song song với đùi, ấn vào xương vai, hông nằm vững vàng trên mặt sàn. Hít vào trong khi duỗi tay phải lên khỏi đầu và chân trái duỗi thẳng, sau đó thở ra khi đưa chúng trở về tư thế ban đầu.

– Sau đó đổi bên và lặp lại, mỗi bên 5 hiệp, mỗi một động tác duỗi ra và co vào là 1 lần. Khi quay trở về tư thế ban đầu, nhớ siết bụng hướng về cột sống. Để bài tập khó hơn, nhấc đầu và vai lên khỏi mặt đất, mắt nhìn xuống chân.

– Tiếp tục thực hiện bài tập, mỗi bên 5 hiệp.

Trên đây là hướng dẫn cách tập luyện thể dục thể thao bằng các động tác đơn giản, giúp người cao tuổi sống vui sống khỏe mỗi ngày. Hy vọng với những gợi ý nêu trên, người cao tuổi sẽ lựa chọn cho mình các kiểu bài tập rèn luyện sức khỏe phù hợp, từ đó nâng cao sức khỏe, giúp tinh thần thoải mái và thư giãn hơn.

Cũng cần lưu ý rằng, bên cạnh tập luyện thể dục mỗi ngày, người cao tuổi nên quan tâm đến chế độ dinh dưỡng: tăng cường bổ sung chất xơ từ các loại rau củ; hạn chế mỡ động vật; nên ăn nhiều cá, các loại ngũ cốc nguyên hạt; uống nhiều nước để cung cấp nước cho cơ thể thường xuyên. Ngoài ra phải có chế độ nghỉ ngơi hợp lý, ngủ đủ 8 tiếng mỗi ngày, giữ cho tâm trạng luôn thư thái để ngăn ngừa các bệnh tật.

Nguồn; Wikisongkhoe.com

Những bài tập thể dục buổi sáng cho người cao tuổi như đạp xe đạp, đi bộ, dưỡng sinh… giúp rèn luyện sức khỏe, tránh những bệnh lý nguy hiểm và vấn đề tăng cân không còn khó khăn như trước nữa.

Mọi độ tuổi việc tập luyện đều rất cần thiết, đặc biệt với người cao tuổi việc vận động càng vô cùng quan trọng. Các bài tập thể dục buổi sáng cho người cao tuổi là liều thuốc thần kỳ giúp hạn chế quá trình lão hóa, nâng cao sức khỏe toàn diện. Có rất nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, nếu bạn tập tập thể dục vào buổi sáng, bạn sẽ có tâm trạng tốt hơn trong cả ngày. Tập thể dục sẽ mang lại cho chúng ta nhiều năng lượng trong cả ngày. Tập thể dục mang lại sức đề kháng và năng lượng cho người lớn tuổi, nó giúp giảm lão hóa và tăng cường sức khỏe tuổi già.

Đặc Điểm Sức Khỏe Người Lớn Tuổi.

Người lớn tuổi thường rất ít vận động, bộ phận trên cơ thể như xương, hệ tiêu hóa, hệ thống bài tiết, da cũng suy giảm chức năng dần. Dưới đây là một số bệnh họ thường mắc phải:

– Người cao tuổi thường rơi vào tình trạng thiếu oxi tiềm tàng bởi tổ chức phổi kém đàn hồi, chức năng hô hấp giảm, khả năng vận chuyển oxy của hồng cầu hạn chế nên làm các cơ quan giảm hoạt động, tăng quá trình lão hóa.

– Tình trạng bệnh xương khớp như hở sụn, thoái hóa khớp, viêm khớp, loãng xương… là điều dễ gặp ở người già, gây đau đớn làm hạn chế quá trình vận động và gây trở ngại sinh hoạt hàng ngày.

– Giảm lưu lượng máu trong cơ thể bởi sự hoạt động kém của tim mạch vì bị xơ cứng, cung cấp oxy và máu tới các cơ quan không đầy đủ.

– Bên cạnh đó, người cao tuổi cũng dễ bị tác động bởi thời tiết khí hậu thay đổi gây đau nhức xương khớp, cảm lạnh, mệt mỏi…

Tập Luyện Thể Dục Đối Với Người Lớn Tuổi.

Theo quan niệm lão khoa, đối với người cao tuổi nếu tập luyện cường độ quá lớn sẽ làm tăng quá trình oxy hóa, sản sinh ra nhiều gốc tự do thúc đẩy nhanh quá trình lão hóa. Hơn nữa, việc vận động quá sức sẽ dễ gây tổn thương đến một số cơ quan trong cơ thể.

Tuy nhiên, vận động nhẹ nhàng có thể hạn chế được những điều trên, tăng sức đề kháng, kích thích sản sinh chất bổ trợ miễn dịch, tiêu diệt các tế bào đột biến có nguy cơ thành tế bào ung thư. Bên cạnh đó, tập luyện buổi sáng cũng là cách xua tan stress, tạo tinh thần phấn chấn, vui vẻ bắt đầu cho ngày mới. Những bài tập thể dục buổi sáng cho người cao tuổi dưới đây rất thích hợp để bảo vệ sức khỏe.

Bài tập thể dục dành cho người cao tuổi.

1. Tập Hít Thở Và Luyện Thư Giãn.

a. Tập hít thở.

ước 1: Hít hơi sâu đẩy khí xuống bụng.

Bước 2: Giữ hơi trong bụng để trao đổi khí cacbonac và oxy hoàn chỉnh.

Bước 3: Từ từ thở ra nhẹ nhàng và thoải mái.

Bước 4: Thả lỏng toàn bộ cơ thể để dây thần kinh của chân tay được thư giãn.

Bài tập thể dục buổi sáng như thế này cho người cao tuổi giúp hệ thần kinh được kích thích, hoạt động ổn định hơn.

b. Luyện thư giãn.

Nhắm mắt lại, nằm thả lỏng toàn bộ cơ thể một cách thoải mái. Tâm thanh thản không vướng bận suy nghĩ gì. Sau đó tập hít thở đều đặn, nhẹ nhàng. Đây là cách luyện tập để loại bỏ mệt mỏi và stress hiệu quả.

Cần tập trung luyện tập thở sâu nhịp nhàng, bởi nó sẽ làm cho các trung tâm thần kinh thở được kích thích, xây dựng được quá trình ức chế và hưng phấn một cách chủ động.

2. Xoa Bóp Huyết Đạo.

Xoa bóp là một hình thức kích thích vật lý, trực tiếp tác động lên da và các cơ quan cảm giác dưới da. Đây là cách làm giãn tĩnh mạch, có lợi cho hệ hô hấp, tiêu hóa cũng như quá trình trao đổi chất.

Khi thực hiện động tác này, người cao tuổi tự xoa bóp các giác quan, xoa mi mắt, mũi, hai vành tai, mặt, đầu, xoa dọc theo hai bên má. Sau đó xoa đến từng bộ phận cơ thể: cổ, ngực, lưng, hai cánh tay, bụng và chân. Dùng lực vừa phải, nhẹ nhàng và xoa trực tiếp để hai lòng bàn tay tiếp xúc với da thịt. Trong quá trình xoa bóp, trên cơ thể có rất nhiều huyệt đạo, nếu tìm hiểu và biết cách bấm đúng vị trí huyết sẽ bài tiết được những chất độc, tăng khả năng tiêu hóa và an thần tốt.

3. Bài Tập Xoay Các Khớp

Thời gian tập khoảng từ 30 đến 45 phút vào mỗi buổi sáng. Bắt đầu, xoay cổ chậm mỗi hướng 5 vòng rồi làm ngược lại. Tiếp theo, quanh các cánh tay, hông và gối mỗi lần 7 vòng và ngược lại. Cuối cùng, thở thư giãn thả lỏng cơ thể, nhắm mắt lại, tâm chống giỗng. Hít thật sâu rồi từ từ thở ra làm liên tục trong vài phút để thả lỏng cơ thể.

Tập thể dục buổi sáng không chỉ là giúp người cao tuổi có tâm trạng tuyệt vời mà còn giảm lão hóa và tăng cường sức khỏe rõ rệt.

4. Đi Bộ

Đây là một trong những bài tập dễ dàng thực hiện nhất. Người cao tuổi chỉ cần đi bộ xung quanh khu vực đang sống vào những ngày đẹp trời. Đây là bài tập thể dục đơn giản nhất giúp cải thiện sức khỏe tim mạch và giảm nguy cơ bị viêm khớp. Mục tiêu là mỗi ngày đi bộ ít nhất 500 bước.

Kết Hợp Chế Độ Dinh Dưỡng Lành Mạnh Cho Người Cao Tuổi.

Bên cạnh tập luyện thể dục mỗi ngày, chế độ dinh dưỡng cũng vô cùng quan trọng với sức khỏe người già. Vì thế, cần tăng cường bổ sung chất xơ từ các loại rau củ, hạn chế mỡ động vật, nên ăn nhiều cá, các loại ngũ cốc nguyên hạt. Uống đủ nước khoảng 6-8 ly mỗi ngày, chú ý cung cấp nước cho cơ thể thường xuyên dù không khát, đặc biệt là vào mùa hè. Ngoài ra phải có chế độ nghỉ ngơi hợp lý, ngủ đủ 8 tiếng mỗi ngày, giữ cho tâm trạng luôn thư thái để ngăn ngừa các bệnh tật.

Theo thời gian, sức bền, tính dẻo dai và độ linh hoạt của cơ thể cũng giảm dần. Tuy nhiên, vẫn có những bài tập yoga cho người cao tuổi giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp, từ đó cải thiện sức khỏe tổng thể.

Một trong những điều tuyệt vời của yoga là chúng có thể phù hợp với mọi đối tượng cùng thể chất và khả năng khác nhau. Mặc dù bạn có thể thấy hình ảnh yoga thường phổ biến ở một người trẻ tuổi với nhiều tư thế đòi hỏi sự dẻo dai nhưng thực tế, vẫn có các bài tập yoga phù hợp cho người cao tuổi dù khi đó cơ thể đã kém linh hoạt.

Lợi ích của yoga đối với người cao tuổi

Những lợi ích của yoga mang lại cho người cao tuổi cũng tương tự cho những người tham gia bộ môn này, bao gồm tăng trương lực cơ, giữ thăng bằng (đặc biệt quan trọng), tăng cường sức mạnh và cải thiện tâm trạng.

Thông qua bài tập hít thở pranayama, dung tích phổi được tăng lên. Tư thế của bạn cũng được cải thiện và ngủ cũng ngon giấc hơn. Nếu gặp phải những căng thẳng trong cuộc sống, yoga cũng giúp giải tỏa bớt những vấn đề đó. Tuy nhiên, lợi ích từ các bài tập yoga sẽ không xuất hiện ngay sau một lớp. Bạn sẽ cần tham gia ít nhất ba lớp yoga một tuần để cảm thấy hiệu quả.

Bạn nên lựa chọn loại yoga nào khi tuổi đã cao?

Việc lựa chọn loại yoga phù hợp sẽ phụ thuộc vào độ tuổi, mức độ luyện tập hiện tại và khả năng thể chất. Nếu bạn mới bắt đầu tập thể dục hoặc đã nghỉ tập luyện sau một thời gian dài, bạn nên tập từ các động tác đơn giản.

Các lớp học yoga cho người cao tuổi cũng trở nên phổ biến hơn. Bạn có thể tìm kiếm những câu lạc bộ gần nhà để tham gia vào các lớp học thích hợp.

Lưu ý, bạn cần trao đổi trước với bác sĩ khi muốn thử tập luyện yoga, nhất là khi đang có những bệnh mạn tính như bệnh lý xương khớp, bất thường tư thế dáng bộ, có nguy cơ té ngã hoặc đã lâu không vận động. Những người cao tuổi có vấn đề về đĩa đệm cột sống, thoái hóa khớp hoặc bệnh tăng nhãn áp nên cẩn thận khi tập, tránh những tư thế quá khó như vặn người, lộn ngược… Trước khi muốn tập yoga, người cao tuổi cần phải được tham vấn bác sĩ để đảm bảo họ có khả năng tập được. 

6 bài tập yoga cho người cao tuổi

1. Tư thế cái cây (tree pose)

Tư thế cái cây giúp tăng mức độ thăng bằng cho cơ thể, phòng ngừa té ngã.

Thực hiện bài tập theo các bước sau:

• Đứng thẳng với hai chân khép lại với nhau, đưa tay thẳng qua đầu và hai lòng bàn tay hướng vào nhau.
• Nâng chân phải lên khỏi mặt đất nhưng các ngón chân vẫn còn chạm đất và gót chân chạm vào mắt cá chân trái.
• Giữ thăng bằng trong vòng 20 – 30 giây nếu có thể.
• Lặp lại động tác với chân còn lại. Nếu không thể giữ thăng bằng bạn có thể dựa vào một điểm tựa.

Khi bạn đã quen dần với việc giữ thăng bằng, hãy kéo bàn chân lên cao hơn. Lòng bàn chân của chân giơ lên vẫn áp vào mặt trong của chân còn lại.

2. Tư thế chiến binh II (warrior II)

Bất kỳ tư thế đứng nào cũng có thể giúp cải thiện mật độ xương, đồng thời cải thiện sức mạnh phần thân dưới.

Các bước thực hiện tư thế này:

• Đứng thẳng, dang hai chân rộng bằng hông và để tay xuôi xuống hai bên.
• Xoay sang phải và bước chân phải sang ngang thêm khoảng 1m trong khi vẫn giữ bàn chân thẳng. Từ từ xoay bàn chân phải một góc 90º.
• Hít vào và nâng hai cánh tay thẳng sang hai bên, cao ngang bằng vai.
• Sau đó thở ra, khuỵu chân phải xuống cho đến khi đùi song song với sàn nhà. Chân trái vẫn giữ thẳng.
• Giữ nguyên tư thế trong vòng tối đa 30 giây và tập trung hít thở.
• Trở về tư thế ban đầu và lặp lại với chân còn lại.

3. Tư thế chó con mở rộng (extended puppy)

Tư thế này giúp mở rộng cột sống mà không cảm thấy khó chịu ở đầu gối và hông như những tư thế khác.

Các bước thực hiện như sau:

• Bắt đầu với tư thế như đang bò với đùi vuông góc với hông và khủy tay chống xuống sàn. Bạn có thể lót thêm một chiếc khăn dưới đầu gối nếu muốn.
• Đưa hai tay thẳng về phía trước cho đến khi ngực sát đất nhưng đầu gối vẫn giữ vuông góc với sàn.
• Giữ đầu bạn cúi xuống, dùng lực ép cánh tay và bàn tay sát mặt sàn.
• Hít thở sâu trong vòng 20 – 30 giây, sau đó từ từ trở lại tư thế ban đầu.

4. Tư thế phục kích thấp (low lunge)

Động tác này mang lại lợi ích tương tự như bài tập chùng chân (lunge) nhưng vững vàng hơn do giữ chân sau tiếp xúc với mặt đất.

Các bước thực hiện như sau:

• Đứng thẳng với hai chân rộng bằng hông và hai tay thả xuôi hai bên.
• Bước chân phải lên phía trước và khuỵu đầu gối xuống cho đến khi đầu gối với mắt cá chân nằm trên đường thẳng đứng.
• Chân trái duỗi về phía sau sao cho cẳng chân nằm trên mặt sàn. Bạn có thể lót một chiếc khăn ở chân sau nếu cần.
• Đặt bàn tay hoặc ngón tay xuống sàn, bên cạnh gót chân phải.
• Giữ cho phần thân trên nâng lên cao.
• Hít thở trong 20 giây, sau đó trở lại tư thế đứng và lặp lại động tác với bên chân còn lại.

5. Tư thế cây cầu (bridge)

Tư thế cây cầu giúp hỗ trợ cho hông và tăng cường sức mạnh lưng dưới. Đây là một bài tập vô cùng thích hợp cho những người đã làm các công việc bàn giấy hay không vận động trong thời gian dài.

Các bước thực hiện như sau:

• Nằm ngửa trên sàn, bàn chân chạm mặt đất và mở hai chân rộng bằng hông. Hai tay để sát bên người.
• Hít vào khi ấn tay chặt xuống sàn.
• Thở ra và thắt chặt cơ bụng, sau đó nâng cột sống lên trên để tạo thành hình dáng giống một cây cầu.
• Giữ trong vòng 30 giây, sau đó từ từ hạ xuống, bắt đầu từ vai rồi đến lưng. Nếu cần, bạn có thể đặt một chiếc chăn dưới vai để hỗ trợ thêm.

6. Đưa chân lên tường (legs up the wall)

Tư thế này giúp bạn thư giãn các cơ sau khi tập luyện các tư thế phải căng cơ quá mức khác. Chúng cũng giúp cải thiện tuần hoàn máu về tim.

Thực hiện tư thế này theo các bước sau:

• Ngồi dựa một bên cơ thể vào tường, từ từ hạ lưng nằm xuống sàn. Di chuyển chân lên tường cho đến khi mặt sau của chân dựa hoàn toàn vào tường.
• Nếu bạn không thể để chân thẳng sát tường, hãy di chuyển phần trên cơ thể ra xa tường và để đầu gối hơi cong lại một chút. Để tay sát hai bên cơ thể.
• Giữ nguyên và hít thở sâu trong vòng 30 – 60 giây.
• Từ từ hạ chân xuống khỏi tường.

Nguồn: Hello Bác sĩ

ĐẶT VẤN ĐỀ

Mất trí nhớ phá vỡ cuộc sống hàng ngày, không phải là một phần điển hình của tuối già mà có thể là triệu chứng của bệnh Alzheimer; một bệnh trầm trọng của não bộ. Bệnh này là nguyên nhân gây ra suy giảm trí nhớ, giảm khả năng tư duy (suy nghĩ, giải quyết vấn đề đặt ra hợp lý) và các kỹ năng cuộc sống bình thường.

Alois Alzheimer là bác sĩ người Đức mô tả căn bệnh này đầu tiên năm 1906 từ bệnh nhân Auguste D. của ông, và về sau căn bệnh này mang tên ông. Bệnh Alzheimer phổ biến nhất ( 50 – 80 %) trong nhóm bệnh gây sa sút tâm thần; các nguyên nhân khác bao gồm sa sút tâm thần do mạch máu, do nhiều nguyên nhân hỗn hợp, do bệnh lý thể Lewy và sa sút  do nguyên nhân từ vùng trán thái dương của não bộ.  Hiện tại chưa có “phương thuốc” chữa khỏi bệnh Alzheimer nhưng có thể điều trị triệu chứng và chăm sóc hiệu quả cho người bệnh. Các nhà khoa học đang nỗ lực nghiên cứu tìm kiếm phương pháp điều trị và làm chậm tuổi khởi phát bệnh cũng như phòng ngừa không cho bệnh tiến triển nhanh hơn. Bệnh Alzheimer là nguyên nhân gây tử vong thứ 7 ở Hoa Kỳ.

Những năm gần đây, khi tuổi thọ trung bình ngày càng cao thì tỷ lệ bệnh Alzheimer cũng sẽ tăng. Từ 60 tuổi, có thể sớm hơn, chúng ta cần khám chuyên khoa để nhận biết những dấu hiệu của rối loạn trí nhớ như suy giảm nhận thức nhẹ (Mild Cognitive Impairment – CMI), đặc biệt khi có các biểu hiện kèm theo như khó hoàn tất công việc hàng ngày vì “quên vặt hay lúc nhớ lúc không”, hoặc có những thay đổi khí sắc và cảm xúc, …

I/. 10 DẤU HIỆU CẢNH BÁO BỆNH ALZHEIMER

Mọi người đều trải qua một hoặc nhiều các dấu hiệu mất trí nhớ ở mức độ nặng nhẹ khác nhau. Sau đây là 10 dấu hiệu, nếu có, nên đi thăm khám chuyên khoa thần kinh, tâm thần càng sớm càng tốt.

1. Giảm trí nhớ tới mức đảo lộn cuộc sống hàng ngày:

Quên tên người đã quen biết từ trước hoặc quên một công việc nào đó đã sắp xếp để làm nhưng vào một lúc nào đó nhớ lại được (rằng mình đã quên). Một trong các dấu hiệu chung nhất là quên những điều mới được nhắc tới. Quên thời điểm, sự kiện hàng ngày, do đó hỏi đi hỏi lại người thân, hay phải nhờ đến sổ ghi nhắc nhở.

2. Không ra được kế hoạch hay không thực hiện được một công việc nào đó:

Có lúc làm sai hoặc không làm được, phải cần đến sổ ghi nhắc nhở. Ví dụ: giảm khả năng ra dự định, kế hoạch hoặc tiếp tục theo đuổi công việc, có thể quên món ăn quen thuộc hay các khoản thanh toán hàng tháng. Có thể khó tập trung lâu để làm một việc nào đó mà trước kia đã làm bình thường suôn sẻ.

3. Không hoàn tất công việc nhà, việc nào đó hay cả khi giải trí rảnh rỗi:

Từng lúc cần người trẻ giúp sử dụng vật dụng trong nhà như khởi động lò vi-ba hay nhớ giờ kênh truyền hình sẽ đón xem. Đôi khi không biết đến những nơi trước kia thân thuộc, không biết tiền còn nhiều hay ít, quên cả nguyên tắc trò chơi thích thú.

4. Lầm lẫn thời điểm trong ngày, ngày trong tuần nhưng biết sau đó đoán ra được:

Không theo dõi dấu vết thời gian, mùa và khoảng thời gian, có thể hiểu sai điều gì nếu không xảy ra tức thì. Đôi khi quên nơi đang ở và đến đây bằng cách nào.

5. Mắt nhìn kém đi vì đục thủy tinh thể

Đây là một dấu hiệu bệnh Alzheimer, đọc chữ kém, không biết khoảng cách xa gần, khó xác định màu sắc. Có thể không biết tấm gương trước mặt và nghĩ có người trong đó.

6. Khó khăn tìm đúng từ để nói hay viết:

Không ráp nối được các ý nghĩ khi nói chuyện, ngưng giữa chừng, hết ý nghĩ để tiếp tục câu chuyện dở dang và do đó tự lặp lại. Có cố gắng tìm từ, chữ để nói hoặc viết nhưng khó tìm đúng từ muốn ói.

7. Để đồ vật không đúng chỗ như mọi ngày:

Mất khả năng quay lại tìm đúng chỗ cũ, đôi lúc nói “ai lấy mất rồi!”.

8. Khả năng nhìn nhận phán xét giảm:

Xử lý, giải quyết hay làm sai việc gì đó trong một khoảng thời gian, ví dụ nhìn nhận sai về tiền bạc của mình, cho không đúng đối tượng. Ít chú ý đến ăn mặc, giữ quần áo không sạch.

9. Rút lui khỏi công việc và sinh hoạt xã hội:

Đôi khi cảm thấy mệt mỏi, chán với công việc, với người thân và với những trao đổi bên ngoài. Người bệnh có thể bắt đầu tự tránh xa các hứng thú trước đó, các hoạt động quan hệ bên ngoài, không liên lạc bạn bè đồng đội, láng giềng hay không biết kết thúc một cách hứng thú.

10. Buồn vui, giận dỗi và tính nết thay đổi:

Cư xử hàng ngày theo cách của mình, trở nên cáu kỉnh khi sinh hoạt thường lệ bị thay đổi hay gián đoạn. Người bệnh có thể trở nên lẫn lộn, nghi ngờ, phiền muộn , lo âu hay quá sợ sệt. Có thể làm đảo lộn bất hòa trong gia đình, với bạn bè hay nơi lẽ ra thoải mái.

II/. SỰ KHÁC BIỆT GIỮA BỆNH SA SÚT TÂM THẦN VÀ CÁC THAY ĐỔI DO TUỔI GIÀ

Nhiều người cao tuổi “may mắn” có thể lực tốt, minh mẫn, lạc quan cho đến khi lâm bệnh đột ngột một thời gian ngắn rồi “ra đi” rất thanh thản. Làm việc, ăn uống tập luyện phù hợp, cùng với tinh thần thoải mái hòa đồng xã hội, môi trường sống trong lành nên các biểu hiện già đi và sa sút ít xuất hiện hoặc xuất hiện chậm hơn. Đó là trường thọ và những nghiên cứu nhằm mục đích “cải lão hoàn đồng” đông tây kim cổ của các nhà khoa học chưa có kết quả và ai cũng có những thay đổi khi ngày càng già đi.

1/. Các dấu hiệu của bệnh sa sút tâm thần Alzheimer:

• Khả năng phán xét và quyết định kém, đưa ra quyết định “sai” trong thời điểm xảy ra sự việc.
• Không khả năng giữ tiền, quên chi tiêu hàng tháng.
• Mất hay quên nhớ về dấu ấn thời gian (liên quan bản thân) nhưng sau đó nhới lại được.
• Khó khăn trong giao tiếp, đôi khi quên không biết dùng từ (hay chữ) gì.
• Quên vị trí đồ đạc và không còn khả năng làm thế nào để tím lại đồ. Thỉnh thoảng lạc mất đồ.

2./ Những thay đổi liên quan tuổi tác:

• Đưa ra quyết định “sai” trong thời gian xảy ra sự việc.
• Quên chi tiêu hàng tháng.
• Quên ngày ngày nào nhưng sau đó nhớ lại được.
• Thỉnh thoảng quên dùng từ (hay chữ) gì.
• Thỉnh thoảng quên lạc đồ.

 III/. SUY GIẢM NHẬN THỨC NHẸ (MILD COGNITIVE IMPAIRMEN = MCI)

 Đề mục này cho thấy suy giảm nhận thức nhẹ chưa được gọi là bệnh, có thể chỉ là trạng thái hay ở trong tình trạng của một người mà những điều cần nhớ để nói lại tự nhiên bị quên thoáng đi, khi đó chúng ta thường “gãi đầu về kiến thức” của mình rồi nhớ ra và nói lại được điều cần nhớ đó (!). Những nghiên cứu chuyên sâu về tập tính hành vi của con người đều đề cập tình huống trên.

Khoảng bao nhiêu tuổi thì MCI xuất hiện ? Nhưng vấn đề là cần tránh “lẫn lộn, chồng chéo” kiểu quên kể trên, như phụ nữ trung niên bị giảm khả năng tập trung trong rối loạn lo âu, trầm cảm, hay như nam giới sau trung niên gặp nhau liên hoan chưa uống đã quên quên rồi chống chế bằng cách “cười trừ” và “diễu” một cách rất duyên dáng. Con cái, thậm chí cháu nội ngoại phát hiện MCI sớm hơn các bác sĩ chuyên khoa !

Để MCI ít hay không xuất hiện hãy đọc phần “Lối sống và các phương thuốc”.

A/. Chẩn đoán:

Không có thử nghiệm đặc biệt nào khẳng định chẩn đoán MCI. Các bác sĩ trên toàn thế giới sẽ quyết định có bệnh MCI hay không là khuynh hướng hàng đầu gây ra các triệu chứng dựa trên thông tin được cung cấp và kết quả của các test làm sáng tỏ chấn đoán.

Nhiều bác sĩ chấn đoán MCI dựa trên các tiêu chuẩn của các chuyên gia quốc tế:

Những khó khăn của trí nhớ và của các hoạt động tâm thần chức năng khác như đặt kế hoạch và quá trình hình thành quyết định làm việc gì đó. Ấn tượng đó của bạn có được bạn bè khẳng định và bạn có thất bại theo thời gian hay không. Lịch sử chăm sóc bệnh tiết lộ khả năng suy giảm của bạn từ mức độ cao hơn (trước đó). Những thay đổi này được các thành viên trong gia đình hay bạn bè gần gũi khằng định.

Toàn bộ hoạt động tâm thần chức năng và hoạt động hàng ngày không bị ảnh hường. Tiền sử bệnh cho thấy mọi khả năng hoạt động hàng ngày không bị suy giảm, mặc dù một số triệu chứng đặc biệt có thể gây ra lo lắng và bất tiện. Trắc nghiệm trạng thái tâm thần cho thấy mức độ suy giảm nhẹ so với tuổi và trình độ học vấn. Các bác sĩ thường đánh giá với Trắc nghiệm Mini Mental Test ( Mini-Mental State Examination = MMSE). Đánh giá test chi tiết hơn có thể giúp đánh giá mức độ suy giảm trí nhớ, trong đó kiểu típ trí nhớ nào bị ảnh hưởng nhiều nhất và các kỹ năng tâm thần khác có bị suy giảm hay không. (Nên nhớ) chẩn đoán này không phải là sa sút tâm thần. Các khó khăn (triệu chứng) bạn khai báo làm chứng thực cho hồ sơ của bác sĩ, cho tiền sử y khoa, và trắc nghiệm trạng thái tâm thần không đủ trầm trọng để chẩn đoán Alzheimer hay một thể sa sút tâm thần khác.

B/ Điều trị:

Hiện tại không có thuốc hay một phương pháp điều trị nào khác được chấp thuận đặc biệt để chẩn đoán MCI ( FDA). Tuy nhiên, MCI là một lĩnh vực hoạt động nghiên cứu. Các nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng có thể giúp hiểu biết tốt hơn và tìm ra phương pháp điều trị nhằm có thể cải thiện triệu chứng, phòng ngừa hay làm chậm quá trình tiến triển tới sa sút tâm thần.

Một số ít bác sĩ dùng thuốc ức chế men cholinesterase cho người bị MCI có triệu chứng chính là mất trí nhớ. Đáng tiếc là cho đến nay loại thuốc này không được khuyến cáo dùng điều trị MCI hàng ngày.

C/. Điều trị một số bệnh khác có thể ảnh hưởng tới hoạt động chức năng tâm thần:

Một số bệnh lý phổ biến khác gần với MCI có thể làm bạn có cảm giác quên hay trạng thái tâm thần ít “sắc bén” so với bình thường. Khi điều trị những căn bệnh này có thể cải thiện trí nhớ và các hoạt động tâm thần chức năng. Các bệnh đó bao gồm:

1. Cao huyết áp:

Bệnh nhân MCI có khuynh hướng có vấn đề về mạng lưới mạch máy não bộ. Cao huyết áp có thể làm xấu thêm tình trạng này và gây ra những khó khăn về trí nhớ. Bác sĩ sẽ theo dõi và khuyên cáo từng bước hạn huyết áp nếu quá cao.

2. Trầm cảm:

Khi bị trầm cảm bạn thường cảm thấy quên và tâm thần “tối tăm”. Trầm cảm hay gặp ở người bệnh MCI. Điều trị trầm cảm có thể giúp cải thiện trí nhớ, và giúp bạn đương đầu dễ dàng hơn với các thay đổi trong đời sống hàng này.

3. Ngưng thở khi ngủ:

Nhịp thở ngưng lặp đi lặp lại và khởi động trở lại khi bạn đang ngủ, làm cho bạn ngủ không ngon sau đó. Ngưng thở trong giấc ngủ làm chúng ta cảm thấy mệt quá đáng kéo dài trong ngày, quên và không khả năng tập trung. Điều trị có thể cải thiện các triệu chứng này và tái lập trạng thái tỉnh táo.

D/. Lối sống và các “phương thuốc”:

• Các kết quả nghiên cứu đã tập hợp tiết chế ăn uống, luyện tập sức khỏe và lựa chọn lối sống lành mạnh có thể phòng ngừa và đảo nghịch suy giảm nhận thức.
• Tập luyện thể dục thường xuyên mang lại sức khỏe tim mạch và cũng giúp phòng ngừa suy giảm nhận thức.
• Chế độ ăn ít béo và nhiều trái cây và thực vật là một lựa chọn giúp bảo vệ khả năng nhận thức.
• Acid béo Omega -3 cũng tốt cho tim mạch và có thể mang lại lợi ích cho khả năng nhận thức (sử dụng nhiều cá).
• Kích thích hoạt động trí tuệ có thể phòng ngừa suy giảm nhận thức. Các nghiên cứu đã chứng minh sử dụng máy vi tính, chơi game, đọc sách và các hoạt động trí tuệ khác có thể giúp bảo vệ và phòng ngừa suy giảm nhận thức.
• Tham gia hoạt động xã hội làm cho cuộc sống hài lòng hơn giúp bảo vệ hoạt động chức năng tâm thần và làm chậm suy giảm tâm thần.
• Rèn tập trí nhớ và suy luận tư duy có thể giúp cải thiện các hoạt động tâm thần chức năng.

IV/. CÁC THUỐC ĐIỀU TRỊ BỆNH SA SÚT TÂM THẦN ALZHEIMER

Cơ quan Quản lý Thuốc và Thực phẩm Hoa Kỳ  ( FDA) chấp thuận 2 nhóm thuốc điều trị Alzheimer.

1. Nhóm ức chế men Cholinesterase.
2. Memantine.

Dùng trong các giai đoạn bệnh Alzheimer nhẹ, trung bình và giai đoạn trầm trọng.

Cách thức xếp loại nặng nhẹ dựa trên chỉ số các trắc nghiệm đánh giá về trí nhớ, khả năng nhận thức về thời giờ, địa điểm không gian, về tư duy và các suy luận lý lẽ.

Tuy nhiên, các bác sĩ có thể kê toa cho các giai đoạn khác vói chấp thuận của FDA vì sự phân chia các giai đoạn này không chính xác và người bệnh có thể đáp ứng khác nhau với các loại thuốc khác nhau và sự lựa chọn điều trị thường bị giới hạn.

Nếu bác sĩ kê toa theo kế hoạch chọn lựa, hãy tìm hiểu lợi ích và nguy cơ khi uống thuốc.

Không có thuốc  cho trường hợp suy giảm nhận thức nhẹ ( Mild Cognitive Impairment = MCI). Chẩn đoán CMI gồm những thay đổi nhẹ của trí nhớ và suy luận tư duy, có thể chuyển sang giai đoạn giữa thay đổi trí nhớ bình thường do tuổi tác và bệnh Alzheimer. Một số bệnh nhân MCI – không phải tất cả – có thể tiến triển thành bệnh sa sút tâm thần Alzhiemer hay bệnh sa sút tâm thần khác.

Các kiểm nghiệm lâm sàng để biết các thuốc điều trị bệnh Alzheimer có thể phòng ngừa tiến triển của MCI tới bệnh Alzheimer hay không không mang lại lợi ích về sau.

1/. Các thuốc ức chế men cholinesterase:

Một hướng gây tổn hại não bộ của bệnh Alzheimer là giảm mức độ truyền acetylcholine, một chất quan trọng cho sự tỉnh táo hoạt bát, cho trí nhớ, suy luận tư duy và cho khả năng phán xét. Chất ức chế men cholinesterase đẩy mạnh lượng acetylcholine tới tế bào thần kinh để phòng ngừa sự phá hủy của chúng trong não bộ.

Chất ức chế cholinesterase không thể đảo ngược bệnh Alzheimer hay làm ngừng sự thoái hóa của tế bào thần kinh. Các loại thuốc này về sau cũng mất hiệu quả vì sự teo nhỏ của tế bào não bộ, do đó sản xuất ít acetylcholine và dẫn đến tiến triển xấu.

Các tác dụng phụ khi uống thuốc có thể gồm buồn nôn, ói và tiêu chảy. Khởi đầu uống với liều thấp và tăng dần liều có thể giảm các tác dụng phụ. Nên dùng khi ăn có thể hạn chế tác dụng phụ.

Khi có bệnh tim mạch như rối loạn nhịp tim không nên dùng thuốc ức chế cholinesterase.

2/. Ba loại thuốc ức chế men cholinesterase sau đây được dùng phổ biến:

1. Donepezil (Aricept): dùng cho tất các các giai đoạn của bệnh Alzheimer, ngày 1 viên
2. Galantamine ( Razadyne): dùng cho giai đoạn từ nhẹ đến trung bình. Uống 1 viên / ngày hoặc viên phóng thích chậm 2 viên / ngày.
3. Rivastigmine ( Exelon): dùng cho giai đoạn từ nhẹ đến trung bình. Dạng viên uống hoặc miếng dán nếu bệnh ở giai đoạn nặng.

3/. Memantine dùng cho các giai đoạn trễ:

Memantine (Namenda) dùng cho giai đoạn bệnh từ trung bình đến nặng. Cơ chế tác dụng của loại thuốc này là điều chỉnh hoạt động của glutamate (là chất hóa học dẫn truyền các hoạt động chức năng của não bộ) bao gồm nói (diễn đạt câu từ, lời nói) và trí nhớ. Dùng dạng viên hoặc si-rô. Tác dụng phụ hay gặp là chóng mặt, đau đầu, lú lẫn và kích động hành vi.

FDA Hoa Kỳ chấp thậun lưu hành dạng kết hợp donepezil và memantine ( Namzaric) viên nhộng. Tác dụng phụ bao gồm đau đầu chóng mặt, buồn nôn và tiêu chảy.

Khi nào ngưng thuốc điều trị Alzheimer:

Sa sút tâm thần Alzheimer là một căn bệnh tiến triển tăng dần (nặng, xấu dần) nên các triệu chứng cũng như các phương pháp chăm sóc phải thay đổi theo thời gian. Do vậy cần xem xét kỹ kế hoạch điều trị gồm thăm khám, tư vấn bác sĩ để quyết định nên tiếp tục uống thuốc trong thời gian bao lâu.

Hiếu quả của các loại tuốc chữa Alzheimer thường không nhiều và có thể khó đánh giá. Tuy nhiên các triệu chứng có thể trầm trọng nếu không điều trị.

Cần khai báo với bác sĩ điều trị trước khi ngưng thuốc và các biểu hiện xấu đi sau khi ngưng thuốc chữa Alzheimer.

VÀI ĐIỀU KHUYẾN CÁO

1. Lão hóa là một quá trình tiến triển
2. Suy giảm nhận thức nhẹ thường xảy ra khi tuổi bắt đầu về già, chưa có thuốc điều trị.
3. Nhớ 10 đặc điểm của bệnh Alzheimer để đi khám chuyên khoa sớm mặc dù không có hy vọng chữa khỏi.
4. Ngủ đủ, luyện tập thân thể phù hợp, sống chung vui vẻ giúp ích nhiều cho người bệnh sa sút tâm thần, có thể góp phần làm bệnh chậm tiến triển.
5. Con cháu nên quan tâm chú ý khi người già quên chuyện mới xảy ra, nhớ chuyện cũ nhưng kèm thay đổi cảm xúc.

Bs Phạm Văn Trụ. Nguyên PGĐ Bv Tâm thần Tp Hồ Chí Minh.

Khi tuổi của chúng ta càng cao thì nhiều chức năng của cơ thể càng bị suy giảm, sức khỏe càng yếu dần. Chính vì thế, người cao tuổi (NCT) dễ mắc bệnh và bệnh mạn tính cũng thường hay bị tái phát. Sau đây là một số nhóm bệnh thường gặp ở người cao tuổi.

Bệnh về hệ thần kinh trung ương: hầu hết NCT do hệ thần kinh trung ương bị lão hóa dần nên làm cho trí nhớ kém, hay quên, cá biệt mắc một số bệnh như: Parkinson hoặc Alzheimer.

Bệnh về hệ thống tuần hoàn: trong số các bệnh về tim mạch ở NCT thì bệnh xơ vữa động mạch, bệnh thiểu năng mạch vành, bệnh tăng huyết áp… chiếm một tỷ lệ đáng kể. Trong một số trường hợp, các loại bệnh này thường thấy ở những người béo phì, nghiện bia, rượu chiếm tỷ lệ cao hơn những người không nghiện bia rượu.

 

Khám bệnh cho người cao tuổi

Bệnh về hệ hô hấp: bệnh viêm họng, viêm phế quản mạn tính, giãn phế quản, tâm phế mạn tính, hen phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính là những bệnh gặp khá nhiều ở NCT, nhất là ở những người có tiền sử hoặc đang hút thuốc lá, thuốc lào, những người sống trong tình trạng thiếu dưỡng khí như: nhà chật hẹp, thiếu ánh sáng, khói bếp nhiều…

Bệnh về hệ xương khớp: đau xương, khớp, thoái hóa khớp nhất là đốt sống thắt lưng, khớp gối hoặc bệnh gút làm cho người bệnh đau đớn, lo lắng, buồn chán, nhất là khi thay đổi thời thiết. Thoái hóa khớp gối, gây biến chứng cứng khớp gây đau khớp gối và vận động khó khăn mỗi buổi sáng lúc bắt đầu ngủ dậy. Triệu chứng đau nhức các khớp xương tương đối phổ biến ở NCT, đặc biệt là về đêm gây khó chịu ảnh hưởng đến sức khỏe và gây mất ngủ hoặc ngủ không sâu, không ngon giấc.

Bệnh về đường tiêu hóa: NCT rất dễ mắc bệnh rối loạn tiêu hóa như: ăn không tiêu, đầy hơi, chướng bụng, táo bón hoặc tiêu chảy. Táo bón là một bệnh do nhiều lý do khác nhau nhưng trong đó có một lý do mà NCT hay gặp phải là ít vận động. NCT thường ngồi một chỗ thêm vào đó ít ăn rau, uống ít nước cho nên phân ứ lại lâu ngày ở trực tràng làm cho các mạch máu trực tràng giãn ra gây nên bệnh trĩ. NCT cũng có thể mắc bệnh viêm loét dạ dày-tá tràng, trào ngược thực quản hoặc viêm đại tràng mạn tính. Các loại bệnh dạng này thường làm cho NCT rất khó chịu, gây lo lắng, ăn không ngon, ngủ không ngon giấc hoặc kém ngủ, mất ngủ kéo dài. Mất ngủ lại làm cho nhiều bệnh tật phát sinh.

Bệnh về hệ tiết niệu-sinh dục: NCT cũng rất dễ mắc các bệnh về hệ tiết niệu- sinh dục, đặc biệt là u xơ tiền liệt tuyến hoặc ung thư tiền liệt tuyến. Những bệnh về sinh dục-tiết niệu thường có hiện tượng đi tiểu nhiều lần, tiểu dắt, tiểu són, nhất là vào ban đêm gây nhiều phiền toái cho NCT.

Ngoài ra, ở NCT cũng thường bị rối loạn một số chỉ số về mỡ máu (cholesterol, triglycerid), rối loạn về chức năng gan (SGOT, SGPT), đái tháo đường,…

Do đó, NCT nên đi khám bệnh định kỳ, tập thể dục đều đặn, có chế độ dinh dưỡng hợp lý; không nên uống rượu, bia, không nên hút thuốc lá, thuốc lào, luôn giữ cho mình một tinh thần lạc quan, vui vẻ./.

Khi về già, sẽ có những thay đổi bất thường trên cơ thể, khiến người già cảm thấy khó khăn hơn trong quá trình sinh hoạt hàng ngày. Bạn đừng xem nhẹ vì đó có thể là dấu hiệu báo trước những căn bệnh người già gây ra do tuổi tác đấy!

Nhờ vào sự tiến bộ của khoa học và y tế, sức khỏe con người ngày càng được cải thiện và chăm sóc tốt hơn, nhờ vậy tuổi thọ cũng cao hơn xưa. Tuy nhiên, điều đó không đồng nghĩa với việc những người lớn tuổi có thể tránh được các vấn đề sức khỏe tất yếu thường thấy như chứng bệnh loãng xương hay bệnh Alzheimer. Ngược lại, hơn bao giờ hết, chúng ta cần quan tâm đến sức khỏe để giữ cho xương, bụng và não luôn trong tình trạng tốt nhất. Bước đầu tiên để hiện thực hóa được điều này chính là bạn cần biết được tình trạng sức khỏe của mình và biết các triệu chứng của bệnh để có thể tìm ra cách phòng ngừa cũng như điều trị triệt để.

Loãng xương

Làm thế nào để giữ cho xương chắc khỏe luôn là vấn đề băn khoăn đối với những người cao tuổi vì khi về già. Những mô xương cũ bị hủy sẽ nhiều hơn số mô xương mới được tạo ra, khiến xương bạn mỏng dần và yếu đi. Thay đổi này dẫn đến tình trạng loãng xương, một căn bệnh khiến xương của bạn yếu hơn và dễ bị chấn thương khi vấp ngã hoặc khi thực hiện những hoạt động thể chất hàng ngày. Hơn 1,5 triệu ca gãy xương xảy ra là do bệnh loãng xương. Tuy nhiên, vấn đề đáng lo ngại là triệu chứng bệnh không dễ nhận thấy, vì vậy để chắc chắn, bạn nên khám bác sĩ để được kiểm tra mật độ xương với phương pháp chụp DEXA nhằm xác định tình trạng sức khỏe của xương. Phương pháp này không chỉ chẩn đoán được bệnh loãng xương mà còn xác định được những bệnh khác liên quan đến xương, chẳng hạn như tình trạng mật độ xương thấp.

Mất thị giác

Bệnh về mắt thường khá phổ biến ở những người cao tuổi, đáng chú ý nhất là thoái hóa điểm vàng và tăng nhãn áp.

Thoái hóa điểm vàng

Trong mắt có một phần được gọi là điểm vàng cho phép bạn có khả năng nhìn được chi tiết rõ ràng hơn. Khi bệnh xuất hiện, điểm vàng này sẽ bị phá hủy theo thời gian. Những người ở độ tuổi 50 có 2% nguy cơ mắc thoái hóa điểm vàng, nhưng đối với những người trên 75 tuổi, tỷ lệ này tăng cao tới 30%.

Tăng nhãn áp

Bệnh tăng nhãn áp là tình trạng gia tăng áp lực chất lỏng bên trong mắt và dần dần có thể làm hỏng các dây thần kinh thị giác. Ban đầu bệnh sẽ không biểu hiện triệu chứng cụ thể, nhưng sau đó bệnh sẽ tác động đến tầm nhìn ngoại vi của người bệnh và cuối cùng là ảnh hưởng trực tiếp đến tầm nhìn. Nếu bệnh không được theo dõi và chữa trị kịp thời thì bệnh nhân có thể bị mù. Theo kết quả khảo sát trên 3 triệu người mắc bệnh tăng nhãn áp, thì chỉ một nửa có triệu chứng. Bạn đừng quên đến gặp bác sĩ nhãn khoa hoặc chuyên viên đo mắt thường xuyên để kiểm tra mắt và xác định những vấn đề liên quan đến tầm nhìn của mắt nhé!

Mất thính lực

Một trong những vấn đề nghiêm trọng khác thường thấy ở những người trên 65 tuổi chính là tình trạng bị mất thính lực. Presbycusis (giảm thính lực khi về già) là biểu hiện thường thấy nhất ở mất thính lực do tác động của tuổi tác, tình trạng phổ biến thứ hai là mất thính lực do tiếng ồn do người bệnh thường xuyên tiếp xúc với âm thanh có cường độ lớn. Trong cả hai trường hợp trên thì khả năng nghe những tần số âm thanh cao sẽ bị mất dần đi. Bạn có thể gặp khó khăn khi lắng nghe những âm gió trong cuộc hội thoại như âm “S”, giọng nói của phụ nữ hoặc trẻ em.

Việc mất thính giác sẽ ảnh hưởng đến các mối quan hệ gia đình hay bạn bè, vì vậy bạn nên khám bác sĩ định kỳ để được kiểm tra thính giác và dùng máy trợ thính nếu cần nhé!

Suy giảm nhận thức

Quá trình lão hóa bình thường không ảnh hưởng mạnh tới trí nhớ của bạn, nhưng tình trạng mất trí nhớ vẫn có thể xảy ra ở một thời điểm nhất định. Suy giảm nhận thức nhẹ là một thuật ngữ y tế dùng cho tình trạng giảm trí nhớ do tuổi tác, nhưng nghiêm trọng hơn so với giảm trí nhớ do quá trình lão hóa bình thường. Người mắc chứng suy giảm nhận thức nhẹ thường hay nhớ trước, quên sau và gặp khó khăn khi được giao những công việc như tính toán hay những công việc đòi hỏi nhiều công đoạn. Các nghiên cứu đã chỉ ra có khoảng 10% đến 20% những người trên 65 tuổi có thể mắc phải chứng suy giảm nhận thức nhẹ. Suy giảm nhận thức nhẹ có thể tiến triển thành bệnh Alzheimer – tình trạng bệnh không thể phục hồi của não. Người mắc bệnh Alzheimer sẽ mất dần khả năng suy nghĩ và ghi nhớ, cuối cùng bệnh nhân không có khả năng thực hiện những việc cơ bản nhất. Những người bị Alzheimer đầu tiên sẽ nhận thấy trí nhớ không còn khả năng ghi nhớ như xưa nữa.

Bệnh suy giảm nhận thức có thể gây ra nhiều ảnh hưởng. Do vậy, khi nhận thấy chính mình hay người thân xuất hiện những triệu chứng của bệnh suy giảm nhận thức thì bạn hãy đến khám bác sĩ để xác định được tình trạng chính xác ngay nhé!

Són tiểu và táo bón

Đây là một trong những vấn đề khó nói nhưng khá phổ biến ở người cao tuổi. Có hơn 26% nữ giới và 16% nam giới trên 65 tuổi gặp rắc rối với táo bón mãn tính. Bác sĩ xác định bệnh táo bón thông qua việc người bệnh có nhu cầu đi vệ sinh ít hơn 3 lần mỗi tuần và nếu đi sẽ gặp tình trạng phân cứng, khô hơn bình thường. Một trong những nguyên nhân khiến bạn bị táo bón là do thiếu chất xơ trong khẩu phần ăn uống hàng ngày, mất nước và thiếu hoạt động thể chất. Nữ giới trên 50 tuổi có nguy cơ mắc chứng són tiểu cao vì ở giai đoạn này, các nhóm cơ vùng chậu sẽ yếu đi nhiều và không còn đủ khả năng kiểm soát bàng quang. Sự lão hóa ở nam giới biểu hiện qua tuyến tiền liệt phì đại và cũng có khi són tiểu. Khi nhận thấy những dấu hiệu của táo bón hay bệnh són tiểu, bạn nên đến gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời nhé!

Viêm khớp

Đây là một dạng bệnh khá phổ biến khác được ghi nhận ở những người trên 65 tuổi. Viêm khớp xảy ra khi các chất lỏng và sụn trong khớp bị mòn đi, khiến xương cọ vào nhau gây đau. Dạng viêm khớp thường gặp và gây ảnh hưởng đến sức khỏe người lớn tuổi là thoái hóa khớp, hệ quả do hao mòn các khớp xương, đặc biệt là ở các ngón tay, hông, đầu gối, cổ, cổ tay và cột sống. Hiện tại đã có những phương pháp y khoa giúp điều trị bệnh viêm khớp, vì vậy bạn đừng ngần ngại tham khảo ý kiến của các bác sĩ để được giúp đỡ khi gặp phải tình trạng viêm khớp nhé!

Vấn đề về thăng bằng

Con người già đi thường cảm thấy khó khăn để giữ được thăng bằng. Theo ghi nhận, có hơn 40% số người được khảo sát cho biết họ đã gặp những rắc rối để giữ được thăng bằng trong suốt cuộc đời, trong đó có 24% những người trên 72 tuổi gặp phải tình trạng chóng mặt. Nguyên nhân chính của việc này thường được ghi nhận là do vấn đề của tai trong, bên cạnh đó còn có các nguyên nhân khác như do thuốc hay do gặp phải những bệnh lý khác. Nếu bạn cảm thấy chóng mặt, xây xẩm mặt mày hay nhìn thấy mọi thứ xung quanh quay cuồng kể cả khi bạn đang ngồi thì tốt nhất bạn nên đến khám bác sĩ càng sớm càng tốt.

Bệnh tim mạch

Khi đến giai đoạn lão hóa, tim của chúng ta có thể sẽ phải nỗ lực hoạt động hơn bình thường rất nhiều để có thể bơm máu đi khắp cơ thể. Khi cơ thể không bị tác động nhiều bởi quá trình lão hóa, sẽ chỉ có những thay đổi nhỏ trong hệ tim mạch và hệ tuần hoàn. Tuy nhiên, những thay đổi lớn hơn có thể dẫn đến bệnh tim và những vấn đề liên quan đến tim như đau tim hoặc đột quỵ. Thực tế, bệnh tim mạch là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở nữ giới và nam giới trên 65 tuổi. Những triệu chứng thường gặp như xuất hiện những cơn đau ngực, cảm giác khó thở, buồn nôn, chóng mặt.

Bên cạnh đó, đối với một số chị em phụ nữ, bệnh còn có những triệu chứng khác như xuất hiện những cơn đau ngực không rõ ràng, đổ nhiều mồ hôi, khó thở, suy nhược và mệt mỏi, đau nhức ở xương hàm, cánh tay, lưng hoặc ở dạ dày. Các triệu chứng của đột quỵ như méo miệng, nói chuyện khó khăn và yếu tay chân. Khi bạn hay những người xung quanh gặp trường hợp kể trên thì bạn nên gọi điện thoại cấp cứu 115 ngay để được can thiệp kịp thời nhé!

Bệnh tiểu đường

Mặc dù bệnh tiểu đường có thể xảy ra với mọi đối tượng ở mọi độ tuổi, nhưng người lớn tuổi có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường cao hơn những người còn lại. Nghiên cứu tại Mỹ cho thấy có hơn 25% những người trên 60 tuổi mắc phải căn bệnh nguy hiểm này. Tình trạng này xuất hiện khi lượng đường trong máu của bạn (lượng đường bao gồm cả glucose) ở ngưỡng quá cao, gây ra những biến chứng như tổn thương mắt, thần kinh, thận cũng như làm tăng tỷ lệ mắc bệnh tim và đột quỵ. Những dấu hiệu cho thấy bệnh đang hình thành là cảm giác cực kỳ thèm ăn hoặc khát nước, cơ thể mệt mỏi, có nhu cầu đi tiểu thường xuyên và thị lực giảm sút. Nếu gặp phải những triệu chứng trên, bạn hãy đến gặp bác sĩ để được kiểm tra.

Khi về già, bệnh tật là điều không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là chúng ta không thể can thiệp được gì. Nếu chăm sóc đúng cách kết hợp với chế độ dinh dưỡng hợp lý, chúng ta có thể cải thiện được phần nào tình trạng sức khỏe cho người thân cũng như cho chính mình. Điều quan trọng là thường xuyên theo dõi những thay đổi trên cơ thể để phát hiện kịp thời những căn bệnh do tuổi tác gây ra.

Nguồn: Hello Bác sĩ