Hội chứng sưng hạch bẹn là tình trạng viêm của các hạch ở vùng bẹn, thường do bệnh nhiễm khuẩn lây truyền qua đường tình dục gây ra.
1. Hội chứng sưng hạch bẹn là gì?
Bẹn là vùng nằm giữa chân và khung chậu. Hạch vùng bẹn được chia thành 2 nhóm hạch là nhóm nằm ở nông và nhóm nằm ở sâu. Hạch có nhiệm vụ dẫn lưu dịch bạch huyết trở lại hệ tuần hoàn. Sưng hạch vùng bẹn là một triệu chứng của các bệnh vùng chân, bụng dưới, hậu môn, và cơ quan sinh dục ngoài.
Hội chứng sưng hạch bẹn là tình trạng viêm của các hạch lympho ở vùng bẹn, có thể đau và có thể có mủ. Khi các hạch này vỡ ra, chúng sẽ giống các vết loét ở vùng bẹn. Hội chứng sưng hạch bẹn có thể xảy ra ở cả nam và nữ, thường do bệnh nhiễm khuẩn lây truyền qua đường tình dục gây nên. Hạch có thể bị sưng lên ở một hoặc cả hai bên bẹn. Những hạch bình thường sẽ có kích thước khoảng 1cm, còn nếu kích thước từ 1,5cm trở lên thì sẽ được coi là bất thường.
2. Nguyên nhân gây sưng hạch bẹn
Có nhiều nguyên nhân có thể làm hạch vùng bẹn sưng lên, tuy nhiên những nguyên nhân thường gặp là do nhiễm trùng, ung thư hoặc do thuốc và vắc-xin.
2.1 Nhiễm trùng
Nhiễm trùng hệ thống có thể gây sưng hạch ở bẹn như nhiễm trùng ở vùng chân, hay các cơ quan sinh dục bao gồm:
Các bệnh gây qua đường sinh dục như xoắn khuẩn giang mai gây bệnh giang mai, trực khuẩn hạ cam gây bệnh hạ cam, lậu, herpes,…
Nhiễm virus Epstein-Barr.
Bệnh dịch hạch.
Nhiễm Toxoplasma, có thể đi kèm một số triệu chứng khác như nhức mỏi, đau đầu, sốt,…
Nhiễm Toxoplasma gây sưng hạch bẹn
2.2 Các khối u và ung thư
Các khối u và nhiều loại ung thư ở vùng được dẫn lưu bạch huyết bởi hạch bẹn sẽ gây sưng như:
Bệnh Leucemia: bệnh ung thư của cơ quan tạo máu bao gồm hệ bạch huyết và tủy xương.
Một số vắc-xin có thể gây sưng hạch như sởi, quai bị, thương hàn và rubella.
Thuốc gây tác dụng phụ làm sưng hạch, tuy nhiên rất hiếm gặp: thuốc allopurinol điều trị Gout, penicillin, phenytoin và carbamazepin điều trị rối loạn lưỡng cực và động kinh, pyrimethamine điều trị sốt rét,…
2.4 Bệnh hệ thống
Những bệnh hệ thống gây sưng hạch vùng bẹn như viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ hệ thống, sarcoido,…Ngoài ra còn có viêm hạch, lao hạch cũng có thể gây sưng hạch vùng bẹn.
Viêm khớp dạng thấp có thể gây sưng hạch vùng bẹn
3. Triệu chứng lâm sàng
Triệu chứng thường gặp của hội chứng sưng hạch vùng bẹn bao gồm:
Hạch ở bẹn to một phía hoặc cả hai phía.
Các vết loét, mụn nước, sẩn nhỏ vùng hậu môn, sinh dục trước đó hoặc kèm theo.
Các biểu hiện khác ở da hoặc niêm mạc bao gồm: sẩn mủ, sẩn, đào ban đặc biệt chú ý vết thương ở trong lòng bàn tay và bàn chân.
Sốt hoặc không sốt.
4. Hội chứng sưng hạch bẹn có nguy hiểm không?
Hạch sưng to là triệu chứng của một số bệnh nhiễm trùng như giang mai, hạ cam và u hạt bạch huyết,… Do đó, bác sĩ có thể dựa vào việc thăm khám hạch, tình trạng của hạch cùng với những biểu hiện khác để chẩn đoán những bệnh này.
4.1. Viêm hạch do giang mai
Bệnh giang mai trong giai đoạn I: hạch thường sưng to, có di động và hạch khu trú phổ biến là ở một bên bẹn, trong số đó có một hạch to hơn hẳn những hạch còn lại.Bệnh giang mai trong giai đoạn II: Hạch lan sang hai bên bẹn và nhiều nơi khác như: cổ, nách, dưới hàm. Ngoài ra, người bệnh có kèm theo các biểu hiện khác bao gồm: sẩn, mảng niêm mạc, đào ban, rụng tóc, có thể có sốt…
4.2. Viêm hạch do hạ cam
Người bệnh mắc hạ cam, tình trạng viêm hạch sẽ xuất hiện sau 2 tuần khi có vết loét hạ cam. Viêm hạch thường chỉ xuất hiện ở một bên bẹn. Hạch có biểu hiện đỏ, nóng, sưng, và đau. Hạch vỡ mủ có màu như socola, tạo thành vết loét lâu lành có bờ nham nhở.
4.3. Viêm hạch do bệnh u hạt bạch huyết hoa liễu
Viêm hạch do u hạt bạch huyết hoa liễu thường xuất hiện vài ngày, hoặc vài tuần sau khi có mụn nước, sẩn nhỏ hoặc vết loét. Viêm hạch thường có ở một bên bẹn. Các hạch viêm tạo thành một khối, và không di động, mềm dần sau đó chảy mủ ra ngoài thành nhiều lỗ dò hoặc đường hầm thông nhau. Bệnh tiến triển lâu có thể kèm theo viêm hậu môn, trực tràng, chít hẹp hậu môn và lỗ rò quanh hậu môn.
4.4 Xét nghiệm hỗ trợ
Các nghiệm hỗ trợ chẩn đoán như phản ứng huyết thanh dùng để chẩn đoán giang mai bao gồm: RPR hoặc VDRL, TPHA.
Hình ảnh sưng hạch bẹn
5. Điều trị sưng hạch bẹn như thế nào?
Đối với mọi trường hợp sưng hạch bẹn nghi ngờ do bệnh lây truyền qua đường tình dục, cán bộ y tế cần xác định và điều trị cả cho bạn tình. Để điều trị triệu chứng sưng hạch, bác sĩ cần tìm được căn nguyên gây sưng hạch do một bệnh nào đó gây nên. Tuy nhiên, không phải lúc nào sưng hạch bẹn cũng do một bệnh nhiễm trùng nào đó, mà có thể là hạch lành tính. Những hạch sưng to, mềm, ấn thấy bùng nhùng có thể được chọc hút qua vùng da lành theo chỉ định của bác sĩ. Nếu việc chích rạch và dẫn lưu các hạch này có thể làm chậm quá trình lành vết thương thì bác sĩ sẽ cân nhắc có nên thực hiện chọc hút hay không.
Hiện nay các bệnh nhiễm khuẩn lây truyền qua đường tình dục ngày càng có dấu hiệu gia tăng trong cộng đồng, đặc biệt là ở đối tượng thanh niên có hoạt động tình dục không an toàn. Trong đó, một số bệnh thường gặp như: giang mai, hạ cam và u hạt bạch huyết hoa liễu dễ dẫn đến nguy cơ mắc hội chứng sưng hạch bẹn. Nhân viên y tế cần cung cấp thông tin và tư vấn cho người bệnh một số nội dung cần thiết như: hậu quả của bệnh để lại khi không được điều trị đúng, cần tuân thủ phác đồ điều trị đã quy định và đến tái khám lại theo lịch hẹn. Đặc biệt, khuyến khích người bệnh nên thông báo cho bạn tình của mình biết và phải điều trị cho cả bạn tình. Người bệnh cần được khuyến khích và hướng dẫn sử dụng bao cao su để phòng ngừa lây nhiễm HIV/AIDS, các bệnh nhiễm khuẩn lây truyền qua đường tình dục.
Tóm lại, hội chứng sưng hạch vùng bẹn là một triệu chứng của một bệnh nào đó và thường là bệnh lây truyền qua đường sinh dục, nhiễm khuẩn,… Do đó, khi có những dấu hiệu bất thường, cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.
